Trudno dziś jednoznacznie powiedzieć, jak powinna wyglądać profesjonalnie przygotowana krytyczna edycja cyfrowa. Nie będzie jednak żadnym nadużyciem stwierdzenie, że musi ona posiadać takie opracowanie i funkcjonalności, które umożliwią eksplorację tekstu na innym, głębszym poziomie, niż jest to w przypadku wydań papierowych. Każdy praktyk wie, że jest to zadanie nie tylko trudne, ale przede wszystkim czasochłonne.
Czasem, z różnych przyczyn, okazuje się, że czasu na wykonanie prac nie ma zbyt wiele. Z takim wyzwaniem spotkaliśmy się podczas tworzenia edycji Historii litewskiej. Członkowie Fundacji Działań Cyfrowych w bardzo krótkim czasie przygotowali prostą edycję cyfrową niepublikowanego dotąd utworu Adama Jerzego Czartoryskiego.
Początkowo tekst ten (ustalony po raz pierwszy z manuskryptów) był przygotowywany do publikacji w formie papierowej. W związku z tym materiał została podzielony na rozdziały komentujące utwór i wprowadzające do tekstu. W naszym wydaniu zostało to podane w podobnej formie. Aby zapewnić użytkownikowi możliwie największy komfort korzystania z publikacji, w tym przejrzystość i intuicyjność, poszczególne rozdziały zostały zakodowane w ramach jednego pliku XML, a każdy z rozdziałów został wyodrębniony za pomocą oddzielnego elementu <text>.
Wyjątek stanowią Uwagi edytorskie przygotowane przez Wojciecha Kruszewskiego, które zakodowane zostały w elemencie <front> w bezpośrednim sąsiedztwie elementu <text>, w którym znalazł się tekst Historii litewskiej. Ta decyzja również została podjęta z myślą o czytelniku. Narzędzie wizualizacyjne EVT umożliwia w takim układzie możliwość wywołania komentarza edytorskiego jednym kliknięciem bezpośrednio podczas czytania dzieła, bez konieczności zmiany zakładki.
Tekst Historii litewskiej został wzbogacony o trzy rodzaje komentarzy: komentarze językowe (oznaczone literą s), podchodzące od edytora (ed) oraz autora (numeracja).
Nasza edycja została uzupełniona o interaktywną bibliografię. Odnośniki bibliograficzne w poszczególnych rozdziałach zostały połączone z bibliografią zakodowaną w elemencie <back>. Użytkownik jednym kliknięciem może odnaleźć pełny opis bibliograficzny interesującej go publikacji bez konieczności zmiany zakładki.
Jest jeszcze wiele elementów, które chcielibyśmy dodać do tej pracy, aby ją uatrakcyjnić i zwiększyć jej potencjał. Planujemy m.in. zakodowanie relacji pomiędzy komentarzami do poszczególnych rozdziałów a tekstem dzieła. Z pewnością będziemy jeszcze nad tym pracować, dlatego też podczas zapoznawania się z edycją można natrafić na status „work in progess”.
Obecna wersja edycja jest już dostępna dla wszystkich użytkowników. Zachęcamy do zapoznania się zarówno z jej treścią, jak i z formą, w której została przygotowana.
Wydawca: Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego
Finansowanie: „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”, nr projektu 11H 16 0206 84.
Tekst z rękopisu ustalił: Wojciech Kruszewski
Opracowanie komentarzy: Michał Otorowski
Kodowanie: Wojciech Kruszewski, Iga Adamczyk
Opracowanie informatyczne: Przemysław Grądzki
0 komentarzy